افغان‌ناو خبري شبکه

د افغان ښځو د حقونو فعالانې د بښنې نړیوال سازمان د کلني راپور په غبرګون کې وایي چې نړیواله ټولنه باید د افغانستان د ښځو د حقونو د دفاع لپاره جدي دریځ غوره کړي . بښنې نړیوال سازمان خپل کلني راپور کې د ۲۰۲۵/۲۰۲۴ کال لپاره د نړۍ د بشري حقونو د وضعیت په اړه، چې د اپریل ۲۹ مه خپور شو، ویلي چې طالبانو د ښځو پر ټولنیز حضور سخت محدودیتونه وضع کړي دي . امنیستي انترنشنل زیاته کړې چې د طالبانو د جنسیتي برابرۍ پر وړاندې سخت ګزار کړی او د افغانستان د ډېرو ښځو، نجونو، او د جنسیتي اقلیتونو لپاره راتلونکی ډېر تیاره ښکاري . یو شمېر د ښځو د حقونو فعالان دا راپور د افغانستان د ښځو د ورځني ژوند ریښتینی انعکاس ګڼي او ټینګار کوي چې نړیوالې ادارې باید یوازې د راپور ورکولو پر ځای، د افغان ښځو د ملاتړ لپاره عملي اقدامات وکړي. دا غوښتنه داسې مهال کېږي چې طالبانو افغان مېرمنې له هر ډول حقونو محرومې کړي دي.

په یوه اوونۍ کې له پاکستانه تر ۸۰۰ ډېر افغان بندیان خوشي شوي او هیواد ته راستانه شوي دي. د کډوالو او بېرته راستنېدونکو وزارت د سې‌شنبې په ورځ څرګنده کړه چې په تېره یوه اوونۍ کې ۸۲۰ افغان بندیان چ ې په پاکستان کې بندي وو، خوشې شوي او بېرته خپل هېواد ته راستانه شوي دي . وزارت زیاته کړې چې دا بنديان د کندهار ولایت له سپین‌بولدک لارې افغانستان ته راستانه شوي دي . شاوخوا ۷ میلیونه افغان کډوال دا مهال بهر مېشت دي، چې ډېری یې بې اسناده مهاجر دي، او زیاتره یې په ګاونډیو هېوادونو لکه پاکستان او ایران کې اوسي . په افغانستان کې د طالبانو موقت حکومت بیا بیا له کډوالو غوښتي چې هېواد ته بېرته راستانه شي او د جګړه ځپلي هېواد په بیا رغونه کې ونډه واخلي .

د طالبانو د صنعت او تجارت وزارت وایي، د تېر لمریز کال په جریان کې د افغانستان او هند ترمنځ د سوداګرۍ ارزښت ۸۹۰ میلیون ډالرو ته رسېدلی دی . ددې وزارت ویاند، عبدالسلام جواد جواد نن (سه‌شنبه، د ثور ۹ مه) په یوه ویډیويي پیغام کې ویلي، چې د افغانستان صادرات هند ته ۶۲۷ میلیون ډالر او واردات یې ۲۶۳ میلیون ډالره دي . د هغه په وینا، دافغانستان ډېری صادراتي توکي هند ته وچې مېوې او د درملو بوټي دي، چې انځیر، بادام، ممیز یا کشمس، هنگ، د هنگ تخم، او زعفران پکې شامل دي . نوموړي زیاته کړې، چې افغانستان له هند څخه واردات لري، چې شکر، د صنعتي فابریکو خام مواد، د کتان ټوکران، د موټرو پرزې او ماشینونه پکې شامل دي . دغه شمیرې په داسې حال کې خپرې شوې، چې د هند او پاکستان ترمنځ کړکېچ د افغانستان او هند پر سوداګرۍ هم اغېز کړی دی . د دې سوداګرۍ یوه برخه د پاکستان د واګه-عطاري لارې ترمنځ ترسره کېږي، خو د وروستي کړکېچ له امله، پاکستان له هند سره خپله ټوله سوداګري ځنډولې او د واګه لاره یې بنده کړې ده

روسي شرکتونه غواړي چې افغانستان کې د تېلو پر استخراج ۵۰۰ میلیونه ډالره پانګونه وکړي. دوه روسي پانګه‌والو د افغان پرمختيايي شرکت “انتیکو ګروپ” په همکارۍ غواړي چې د ۵۰۰ میلیون ډالرو په لګښت په بلخ کې د تېلو د استخراج يوه فابريکه جوړه کړي . د طالبانو د رسنيو مرکز په یوه خبرپاڼه کې د دغو روسي پانګه‌والو له قوله ويلي چې بلخ ولايت د خپل جغرافيايي او ستراتيژيک موقعيت له امله د دې فابريکې د جوړېدو لپاره مناسب ځای دی . روسي پانګه‌والو ويلي:«موږ غواړو چې د يوې منظم سروې تر بشپړېدو وروسته، د ۵۰۰ میلیون ډالرو په لګښت په بلخ ولايت کې د تېلو د استخراج فابريکه جوړه کړو .» د طالبانو د بلخ مرستیال والي له دغو روسي پانګه‌والو سره په کتنه کې ادعا کړې چې افغانستان له ټولو هېوادونو سره ښې اقتصادي اړیکې لري او هڅه کېږي چې دا اړيکې نورې هم پياوړې شي . طالبانو او روسي پانګه‌والو د تېلو د استخراج د فابريکې د جوړېدو د پيل بهیر په اړه نور جزئیات نه دي وړاندې کړي . دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان د کانونو د استخراج لپاره د روسي پانګه‌والو لیوالتیا زیاته شوې، ځکه چې تازه د روسیې سترې محکمې طالبا...

صلاح عبدالحق په اردن کې د اخوان المسلمین له تروریستي برید او شم پلان دفاع کړي ده او ددغه ګوند پر نیول شویو کسانو یې خواشیني څرګنده کړې ده. کارونه او څرګندونې چې د اسلامي خوځښتونو په چارو کې کارپوهانو د «العین الاخباریه» سره په خبرو کې د یوې مدبرانه هڅې په توګه یادې کړې، چې د سیمه‌ییزې کړکېچ څخه د اردن د داخلي وضعیت د خرابولو او د ډلې د کمزوري شوي نفوذ د بیا راژوندي کولو لپاره د عربي هېوادونو د ثبات د ګډوډولو له لارې ګټه پورته کړي . خو له دې سره نور اسلامي هېوادونه وايي، ټول باید له مظلومو فلسطینیانو دفاع وشي، دوی ته باید د سرپنا، درملو، خوراکي او غیر خوراکي توکو غم وخوړل شي. اسلامي هېوادونه ټینګار کوي چې د غزې او رفح خلکو تهباید پر وخت بشري مرستې ورسېږي. د اخوان المسلمین او د هغې سیاسي څانګې، د اسلامي عمل جبهې ګوند پورې اړوند کسانو ته په دې قضیه کې د پراخو غبرګونونو په ترڅ کې تورونه ولګول شول، چې د اردن دننه او بهر یې پراخ غبرګونونه راوپارول . د اردن پېښه زړه بوږنوونکي بلل شوي او داسې احتمال شته چې د اخوان المسلمین ډله اروپايي هېوادونه هم ناامنه کړي. د قضیې له اعلان سره سم، ...

د ازبکستان د بهرنیو چارو وزیر بختیار سعیدوف، په یوه بیان کې ویلي چې د طالبانو د بهرنیو چارو له سرپرست وزیر امیرخان متقي سره په تیلیفوني خبرو کې یې د ټرانس-افغان ریللارې پروژې په اړه خبرې کړې دي . هغه دا پروژه د سیمې د اتصال په برخه کې یو کلیدي ابتکار بللی دی . سعیدوف زیاته کړې: «موږ موافقه وکړه چې د دوامدار پرمختګ د ودې او د سیمې د سولې او ثبات د پیاوړتیا لپاره خپلو نژدې همکاریو ته دوام ورکړو .» طالبانو هم په یوهخبرپاڼه کې ویلي چې په دې تیلیفوني تماس کې دواړو لوریو د دوه اړخیزو او څو اړخیزو اړیکو د پیاوړتیا، د سیاسي، اقتصادي او ترانزیتي همکاریو د پراخولو، په ځانګړي ډول د ټرانس-افغان ریللارې د پروژې او د افغانستان، ازبکستان او پاکستان ترمنځ د درې اړخیزې غونډې د جوړولو په اړه خبرې کړې دي . متقي په دې خبرو کې ټینګار کړی چې طالبان د سترو اقتصادي پروژو، په ځانګړي ډول د ټرانس-افغان پروژې عملي کولو ته بشپړ چمتووالی لري او د دواړو هېوادونو د ګډو ګټو لپاره یې د سیمه‌ییزو فرصتونو د کارولو پر اړتیا خبرې کړې دي . د خبرپاڼې له مخې، بختیار سعیدوف هم د ۲۰۲۵ کال په لومړیو څلورو میاشتو کې ل...

د افغانستان د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر مولوي امیرخان متقي د هند د بهرنیو چارو وزارت له ځانګړي استازي انند پراکاش او د ایران او پاکستان له یو شمېر چارواکو سره وکتل څو د دوه اړخیزو اړیکو د پیاوړتیا پر څرنګوالي بحث وکړي . مولوي امیرخان متقي د دیپلوماتیکو او اقتصادي همکاریو پر امکاناتو ټینګار وکړ او له هندي پانګوالو یې وغوښتل چې په افغانستان کې د پانګونې موجود فرصتونه له پامه ونه غورځوي .   نوموړي د ناروغانو، محصلانو او سوداګرو د تګ راتګ د اسانتیا لپاره د عادي ویزو د بهیر د بېرته فعالېدو اړتیا هم یاده کړه . انند پراکاش د افغانستان سره د اړیکو د پیاوړتیا پر ژمنتیا یو ځل بیا ټینګار وکړ او هیله یې وښوده چې د بېلابېلو برخو په کچه به همکاري نوره هم پراخه شي. هغه اعلان وکړ چې هند به په افغانستان کې د بنسټیزو پروژو په برخه کې پانګونه وکړي او هغه پروژې به بیا فعالې کړي چې له پخوا ځنډېدلې وې . دواړو لورو د اړیکو د پراختیا، د ویزو د تبادلې د اسانتیا، او د دوه اړخیزې همکارۍ د پراخولو پر اهمیت موافقه وکړه، او د دواړو هېوادونو د مثبتې راتلونکي د جوړولو لپاره یې د ګډ ژمنتیا څرګندونه وکړه...

 الشباب د پنجشنبې په ورځ د سومالیا د مرکزي برخې د یوې ستراتیژیکې پوځي اډې د کنټرول لپاره د سومالیا له پوځ او متحدو ځواکونو سره جګړه وکړه، د حکومت او یوه پوځي چارواکي په وینا، ځکه چې د القاعده تړاو لرونکي یاغیان هڅه کوي په سیمه کې خپلې وروستۍ لاسته راوړنې پراخې کړي. الشباب په یوه بیان کې ویلي چې د دوی جنګیالیو دغه اډه او د ورګادهي ښار نیولي دي. د پوځ افسر حسین علي رویټرز ته ویلي چې یاغیانو د سختې جګړې وروسته د ورګادهي ښار نیولی دی. موګادیشو: د ورګادهي ښار په منځنۍ شبیلي سیمه کې د دې اډې نیول، چې سرتیري، ځانګړي ځواکونه او د قبیلو جنګیالي پکې ځای پر ځای دي، الشباب ته دا توان ورکوي چې د پلازمېنې موګادیشو (۲۰۰ کیلومتره یا ۱۲۴ میله جنوب لویدیځ) او د ګلمودګ ایالت ترمنځ یوه مهمه لویه لاره پرې کړي. الشباب، چې له ۲۰۰۷ کال راهیسې په سومالیا کې د واک ترلاسه کولو لپاره یاغیتوب کوي، په یوه بیان کې ویلي چې د دوی جنګیالیو دغه اډه او د ورګادهي ښار نیولي دي، خو حکومت دا ادعا رد کړې ده. د اطلاعاتو وزارت په یوه بیان کې ویلي چې د حکومت ځواکونو د پنجشنبې په سهار د اډې د برید پر مهال له ۴۰ زیات یاغیان و...

شیرین ابراهیم، چې د افغانستان د نجات نړیوالې کمېټې مشره ده، وایي چې د افغانستان د سخت بشري وضعیت له امله، متحده ایالات باید خپلې مرستې دوامداره وساتي . هغې د «سي‌ان‌ان» خبري شبکې سره په یوه مرکه کې ویلي: "د متحده ایالاتو د مرستو دود یو له هغو دودونو څخه دی چې باید دوام وکړي ." د ابراهیم په باور، دا مهال ۲۳ میلیونه افغانان بشري مرستو ته اړتیا لري، چې له دې ډلې ۱۶ میلیونه د خوراکي ناخودیتوب له بېلابېلو ستونزو سره مخ دي، او ۱۴ میلیونه روغتیايي خدماتواو مرستو ته لاسرسی نشته . شیرین ابراهیم زیاته کړې چې متحده ایالاتو تېر کال د افغانستان لپاره د بشري مرستو ۵۴ سلنه بودیجه تأمین کړې وه، او د دې دوام د افغانستان لپاره حیاتي اهمیت لري . په همدې حال کې، د نجات نړیواله کمېټه په خپل تازه راپور کې ویلي، سره له دې چې د افغانستان بشري بحران خپل اوج ته رسېدلی، د متحده ایالاتو د مرستو کمښت د میلیونونو کسانو لپاره حیاتي خدمات درولي دي . همداراز، د دې ادارې د شمېرو له مخې، د طالبانو له لوري پر ښځو لګول شوي محدودیتونه، د میلیونونو کسانو لپاره د زده‌کړې، کار، او روغتیايي خدماتو لاسر...

بېلتون غوښتونکو پوځیانو په کوېټه کې د سړک غاړې د ماین چاودنې له امله وژل شوي دي. د بلوچستان د ازادۍ پوځ وايي، په کوټه کې یې لس پاکستاني پوځیان د سړک د غاړې د چاودونکو موادو په برید کې وژلي دي . دې بېلتون غوښتونکې ډلېنن رسنیو ته په استولې خبرپاڼه کې ویلي، جنګیالیو یې د کوټ ې په لمنه کې د ریموټ کنټرول په وسیله د پاکستاني ځواکونو د کاروان په لاره کې چاودېدونکي مواد وچاودول چې په نتیجه کې یې د دوی د دښمن یوه نقلیه وسیله په بشپړ ډول ویجاړه شوه او په هغې کې ټول لس تنه سپاره پوځیان ووژل شول . د بلوچستان د ازادۍ پوځ د وژل شویو پاکستاني پوځیانو نومونه هم اعلان کړي . تر دې مخکې نن د کوټې د پولیسو یوه چارواکي د څلورو سرتېرو د وژل کېدو خبره کړې وه . اسوشیتد پریس اژانس په کوټه کې د پولیسو د مشر نوید احمد په وینا په دې چاودنه کې د درې نورو سرتیرو د ټپي کیدو خبر هم ورکړی و .

د استانه ټایمز ورځپاڼې د راپور له مخې، ازبکستان او روسیې یو مهم سند لاسلیک کړی، چې پر اساس به یې د “ترانس-افغان” ریللار پروژه رسماً پیل شي . دا پروژه به منځنۍ آسیا د افغانستان له لارې له پاکستان سره ونښلوي او د سیمې لپاره یوه ستراتیژیکه زیربنایي هڅه بلل کېږي . دا سند چې د دواړو هېوادونو د ترانسپورت وزارتونو، د روسیې د ریللارې ادارې (Russian Railways) ، او د ازبکستان د Temir Yollari ادارې ترمنځ لاسلیک شوی، د دې پروژې د امکان‌سنجۍ د مرحلې پیل ته لاره هواروي، چې ټاکل شوې ده په ۲۰۲۵ کال کې پیل شي. په دې پړاو کې به د مالونو د انتقال ظرفیت، د لارو د عملي‌والي، او اقتصادي ګټورتیا ارزونه وشي . ټاکل شوې ده چې د پاکستان د ریللارې چارواکي او د افغانستان یو پلاوی د مې په ۱۵–۱۶ د روسیې–اسلامي نړۍ د فورم پر مهال د کازان په ښار کې نورې خبرې وکړي. دا پرمختګ له هغه وروسته څرګند شو چې د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر، محمد اسحاق ډار، هیله وښوده چې درې‌اړخیز چوکاټي تړون به ژر لاسلیک شي . ازبکستان، چې دمګړۍ د افغانستان له شمال سره مستقیمه ریللار لري، غواړي خپل ځان د روسیې، چین او جنوبي آسیا ترمنځ...

د هندي رسنیو د راپورونو پر بنسټ ، د هند او پاکستان د سوداګرۍ د ځنډ له امله د آتاري واګها پوله تړل شوې چې له امله یې د افغانستان سوداګري ځنډېدلې ده .   هندوستان ټایمز، د جمعې په ورځ، غوايي ۵مه راپور ورکړ ، دا پوله چې یوازینی مجاز ځمکنی لاره ده، اوس تړل شو ې او پر سیمه‌ییز اقتصاد به اغیزمن وکړي.   د راپور له مخې، دا لاره د افغانستان څخه هندته د توکو واردولو لپاره حیاتي وه او د دې له بندېدو سره به د افغانستان سوداګري هم په جدي توګه اغیزمنه شي .   د هندي رسنیو په راپورونو کې ویل شوي چې دا بدلونونه د ۲۰۱۹ کال په پلوا ما کې د تروریستي بریدونو او په کشمیر کې د سیاسي تحولاتو وروسته رامنځته شوي دي .   ځینې سوداګر و ویلي چې دوی به د توکو واردولو لپاره بد یلې لارې ولټوي، مګر د دې پریکړې اقتصادي اغیزې په ځانګړي توګه د کوچنیو سوداګرو او صنعتونو لپاره به لا هم جدي وي .

د بالیووډ دغه ستوري وايي چې فواد خان باید بالیووډ ته راستون شي، ځکه داد هنر ډګر دی او باید اجازه ورنه کړو چې د نوموړي په څېر هنرمندان له بالیووډ او هنر بهر پاتې شي. ټاکل شوي چې د فواد خان فلم " ابیر ګلابال " د روان کال، مې ۹ نېټه د هند په سینماګانو کې خپور شي. پر نوموړي او د فلم پر فدراسیون په جمو او کشمیر کې د وروستي تروریستي برید کې له امله بندیز ولګېد، ځکه چې د بالیووډ فلمي ستوری پاکستانی دی، خو دیبا میرزا وايي چې هنر باید له داسې پېښو سره ونه تړل شي. دغه هنرمنده زیاتوي چې هنر باید له نفرت لرې وساتل شي. فواد خان او د هغه د بالیووډ سفر فواد خان بالیووډ کې درې فلمونه "خو بصورت" ( ۲۰۱۴) ، "کپور او زویان" ( ۲۰۱۶) او "اي دل هاي مشكل" ( ۲۰۱۶) شامل ډک کړي او د هنر مینه والو ته وړاندې کړي دي. فواد خان په هند کې د خپلو غوره هنري فلمونو له امله خورا مشهور دی او ډېر مینه وال لري. اړوند مطالب: په نیټ‌فلیکس کې د ۲۰۲۳ کال ډېر کتل شوي هندي فلمونه پر نټفلیکس د مازکر له ناول جوړ شوی سریال

د روسیې بهرنیو چارو وزارت وايي چې مسکو به له کابل سره ډیپلوماټیکې اړیکې د سفارت تر کچې لوړې کړي. د روسیې د بهرنیو چارو وزارت پرون چهاشنبه، غویي ۳مه په خپله خبرپاڼه کې ویلي چې د طالبانو له رژیم سره به ډیپلوماټیک ماموریت د سفارت کچې ته لوړ کړي. مسکو دغه پرېکړه داسې مهال وکړه چې له دېوړاندې د روسیې سترې محکمې طالبان د تروریزم له تور لېسته وویستل. خپره شوي خبرپاڼه د روسیې د اقتصاد لپاره طالبان تر ټولو غوره ټاکنه بولي. په ورته وخت کې د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف په کابل کې حاکم طالبان او ددوی حاکمیت یو واقعیت بللی دی. نوموړی وايي: " په کابل کې حاکم طالبان له ایډیالوژیک له نظره نه بلکې د حاکمې ډلې واقعیت په توګه باید ومنل شي. " د یادونې وړ ده چې د افغانستان لپاره د روسیې ځانګړي استازي ضمیر کابلوف په کابل کې د طالبانو له لوړپوړي، نفوذي شخصیت او د کورنیو چارو وزیر خلیفه سراج الدین حقاني سره هم کتلي دي.